اجرای سنگ نما در سقف و سایر بخشهای ساختمان، بخشی از فرایند معماری است که مستقیماً بر زیبایی، دوام و هویت بصری بنا اثر میگذارد. در انتخاب و اجرای صحیح سنگ نما، عوامل گوناگونی همچون نوع سنگ، شیوهی نصب، شرایط اقلیمی و موقعیت مکانی سطح مورد نظر دخیل هستند.
اما آیا تا به حال به این موضوع اندیشیدهاید که نصب سنگ در بخشهایی چون سقف چه تفاوتهایی با سایر قسمتهای نما دارد؟ یا چه نوع سنگی برای چنین سطوحی مناسبتر است و با چه روشی باید نصب گردد تا ایمنی و دوام آن تضمین شود؟ این پرسشها ذهن بسیاری از طراحان و کارفرمایان پروژههای ساختمانی را به خود مشغول ساخته و نیاز به بررسی کارشناسانه ای دارند. در این مطلب تلاش شده تا با نگاهی دقیق و فنی به موضوع اجرای سنگ نما در سقف پرداخته و به سؤالاتی که پیرامون آن وجود دارد پاسخ داده شود.
علاوه بر معرفی انواع سنگهای مناسب برای نما، به تشریح روشهای نصب آنها نیز می پردازیم. مزایا و محدودیتهای هر نوع سنگ در شرایط مختلف را بررسی مینماییم تا مخاطب بتواند با شناخت کافی، تصمیمی آگاهانه و اصولی در انتخاب و اجرای سنگ نما در سطح اتخاذ نماید. این نوشتار میتواند راهنمایی موثر و خوب برای معماران، مهندسان ساختمان، مجریان پروژه و حتی مالکان علاقمند به معماری باشد.
انواع سنگ مناسب برای نمای ساختمان
در این قسمت قصد داریم انواع سنگهایی که برای نمای ساختمان مناسب اند را به طور کامل معرفی نماییم.
سنگ | توضیحات |
سنگ چینی یا کریستال | سنگ چینی با رنگ روشن و جلوهای درخشان که از معادن مختلف استخراج شده و برای نمای ساختمان مناسب است. |
سنگ گرانیت | سنگ گرانیت با مقاومت بالا در برابر فشار و تغییرات جوی، مناسب نمای بیرونی ساختمان است. |
سنگ تراورتن | سنگ تراورتن با ظاهر متخلخل و وزن سبکص برای نمای ساختمانهای کلاسیک و رومی مناسب می باشد. |
سنگ مرمریت | سنگ مرمریت با تنوع رنگی برای دکوراسیون داخلی مطلوب است، اما در نمای خارجی نیاز به احتیاط دارد. |
سنگ مرمر | سنگ مرمر با جلوهای مجلل و ظاهری شفاف، برای فضاهای لوکس داخلی عالی است. |
سنگ چینی یا کریستال
در میان سنگهای ساختمانی که برای پوشش نمای ساختمان استفاده میشوند، سنگ چینی یا همان کریستال، انتخابی فوق العاده میباشد. این سنگها که با رنگ روشن و جلوهای درخشان شناخته میشوند، از معادن مختلفی چون ازنا و نیریز استخراج میگردند و به سبب دارا بودن بافتی کریستالی و درخشان، جذابیت خاصی به نمای ساختمان میبخشند.
جذب آب بسیار پایین، دوام در برابر تغییرات اقلیمی و استحکام فشاری مطلوب از ویژگیهای این سنگ به شمار میروند. پرداختهای گوناگون نظیر سندبلاست چرمی، اتوبانی، اسکراچ و … چهرههایی متفاوت به این سنگ میدهند که موجب شده هم در نماهای مدرن و هم در طرحهای خاص معماری کلاسیک، کاربرد فراوانی داشته باشد. به طور خاص، نوع سندبلاست چرمی آن با بافت غیر لغزنده و مقاوم، انتخابی مناسب برای نواحی پرتردد یا مستعد آلودگی است.
سنگ گرانیت
اگر خواهان سنگی هستید که علاوه بر داشتن زیبایی طبیعی، در برابر انواع فشارها و تغییرات جوی نیز مقاومت بالایی داشته باشد، سنگ گرانیت میتواند انتخابی بینظیر برای نمای بیرونی ساختمان باشد. این سنگ آذرین در رنگها و نقشهای متنوعی در بازار موجود است و توانسته با دوام فوق العادهاش، محبوبیت بالایی کسب نماید.
از میان انواع مختلف گرانیتها میتوان به گرانیت مشکی تویسرکان، سبز بوشهمرچرمی، زاهدان، نهبندان و خرمدره اشاره نمود که هر یک ویژگیهای منحصر به فرد خود را دارند. مثلاً گرانیت تویسرکان با رنگ مشکی و دانههای سفید در طراحی نماهای مدرن جلوهای شیک ایجاد میکند، در حالی که گرانیت نهبندان با زمینه روشن خود گزینهای بسیار کلاسیک محسوب میشود. تنها نکته مهم در استفاده از گرانیت، وزن بالای آن می باشد که نیازمند زیرسازی و اسکوپکاری اصولی برای نصب بر روی نما است.
سنگ تراورتن
تراورتن از سنگهایی است که بهواسطه ظاهر متخلخل و وزن نسبی بسیار سبکش در اجرای نمای ساختمانها مخصوصاً نماهای رومی و کلاسیک جایگاهی ویژه پیدا کرده است. این سنگ آهکی که از رسوبات چشمههای آب گرم شکل گرفته در رنگهای کرم، سفید، شکلاتی و خاکستری موجود است و بهعلت سطح متخلخل خود، چسبندگی مناسبی به ملات دارد.
تراورتنهای عباسآباد، آتشکوه، حاجیآباد و دره بخاری از محبوبترین انواع این سنگ به شمار میآیند. برای مناطق گرم و خشک، تراورتن انتخابی بیرقیب به شمار میرود، ولی در اقلیمهای مرطوب بایستی نوعی انتخاب شود که تخلخل کمتری داشته باشد و فرآوری مناسبی روی آن انجام شده باشد تا در برابر نفوذ آب مقاوم گردد.
این سنگ علاوه بر داشتن قیمتی معقول و مناسب، قابلیت برشپذیری بالا و ظاهر کلاسیک از نظر اجرایی نیز سادهتر از سنگهای سختی مثل گرانیت نصب میشود.
سنگ مرمریت
مرمریتها به علت تنوع وسیع رنگی و بافتهای زیبایش انتخابی محبوب برای دکوراسیون داخلی به شمار میروند، هرچند در برخی موارد نیز میتوان از آنها برای نمای خارجی بهره برد. از جمله معدود سنگهای مرمریتی که قابلیت استفاده در فضای بیرونی را دارد، میتوان به سنگ لاشتر بوشهمرچرمی اشاره کرد.
این سنگ با رنگ طوسی و فرآوری خاص بوشهمر، نهتنها ظاهر مدرنی به ساختمان میدهد بلکه در برابر رطوبت و شرایط جوی نیز مقاومت نسبی دارد.
سایر انواع مرمریت، بیشتر مناسب پوشش دیوارهای داخلی، کفسازی، پلهها و فضاهای کمبرخورد با آب هستند. استفاده از مرمریت در نما باید با احتیاط و پس از مشاوره تخصصی انجام شود، زیرا در برابر رطوبت و یخزدگی، مقاومت پایینی دارد و ممکن است دچار ترک یا تخریب گردد.
سنگ مرمر
سنگ مرمر که همواره با جلوهای مجلل و ظاهری شفاف همراه بوده، از جمله گران قیمتترین و خاصترین سنگهایی است که در معماری داخلی کاربرد دارد. بافت نرم، رنگهای زنده و طرحهای بیمانند مرمر، آن را به انتخابی عالی برای فضاهای لوکس مانند لابی هتلها، سالنهای پذیرایی و بناهای باشکوه تبدیل کرده اند.
گرچه مرمر از نظر ظاهر و جلوه ای چشمنواز یکی از زیباترین سنگها به شمار میرود، ولی از لحاظ مقاوم بودن در برابر عوامل طبیعی مانند باران، نور خورشید و تغییرات دما نسبت به بسیاری از سنگهای دیگر ضعیف عمل میکند.
به همین خاطر استفاده از مرمر بیشتر برای فضاهای داخلی ساختمان توصیه میشود. در صورتی که تصمیم به استفاده از آن در نمای بیرونی دارید، حتماً باید تدابیر لازم برای محافظت در برابر رطوبت، نور مستقیم آفتاب و دیگر شرایط محیطی در نظر گرفته شود تا دوام و زیبایی آن حفظ گردد.
انواع روش نصب سنگ برای نمای داخلی و خارجی
انواع روشهای نصب سنگ برای نمای داخلی و خارجی شامل مواردی اند که در ادامه مورد بررسی قرارشان خواهیم داد.
روش نصب سنگ به شیوهی ملات یا روش تر
یکی از قدیمیترین شیوههای نصب سنگ، استفاده از ملات ماسه و سیمان است که با عنوان شیوه ی تر شناخته میشود. در این روش ابتدا سنگهای انتخابی که اغلب ابعاد متوسط یا بزرگی دارند، به صورت اصولی در جای خود قرار میگیرند و سپس پشت آنها با ملات پر میشود. ترکیب ملات پس از خشک شدن، سنگ را به دیوار میچسباند و اتصال آن را تثبیت مینماید.
این روش برای فضاهایی مناسب میباشد که نیاز به مقاومت بالا و اتصال طولانیمدت دارند، به خصوص در نماهای بیرونی که در معرض شرایط جوی متغیر هستند.
روش اسکوپ گذاری
در مواقعی که سطح پشت سنگ صیقلی است و احتمال چسبندگی مناسب با ملات کاهش مییابد، از روشی پیشرفتهتری به نام اسکوپگذاری بهره گرفته میشود. در این روش با استفاده از بستهای فلزی که اغلب از جنس گالوانیزه ضد زنگ هستند، سنگ به دیوار متصل میشود. اسکوپها بین ملات و سنگ قرار میگیرند تا سطح تماس افزایش یافته و احتمال ریزش کاهش یابد. این روش در ساختمانهای بلند یا در نماهایی با بار وزنی زیاد، بسیار موثر و ایمن است.
روش نصب خشک یا مکانیکی
در این روش از هیچ نوع ملات یا مادهی چسبنده استفاده نمیشود و اتصال سنگ به وسیلهی شاسیکشی فلزی، گیرهها و پینهای مکانیکی انجام میپذیرد. اجرای این شیوه نیازمند محاسبات دقیق مهندسی و استفاده از مصالح فلزی مقاوم است. به علت هزینهبر بودن تجهیزات و نیروی متخصص، این روش بیشتر در ساختمانهای لوکس، پروژههایی با نماهای رومی یا کلاسیک و سازههای مرتفع به کار میرود. از جمله مزایای این روش میتوان به امکان تعویض راحت سنگها و عدم تأثیرپذیری از رطوبت اشاره نمود.
روش نصب با پیچ و رولپلاک
برای ایجاد اتصالاتی محکمتر در این روش ابتدا پشت سنگ سوراخکاری شده و با استفاده از پیچهای گالوانیزه و رولپلاک، سنگ روی سطح مورد نظر تثبیت میگردد. پس از نصب جای پیچها با مواد بتونهای پر شده تا ظاهر یکنواخت سنگ حفظ گردد. این روش در نقاطی از ساختمان که فشار زیادی وارد میشود یا احتمال ریزش وجود دارد، بسیار کاربردی و ایمن تلقی میگردد.
نصب سنگ با چسب سنگ یا چسبهای دو جزئی
یکی از روشهای مدرن و سریع در این زمینه استفاده از چسب مخصوص سنگ است. در این شیوه، پشت سنگ با چسبهای صنعتی پوشانده شده و به سرعت بر روی دیوار قرار داده میشود. این روش بیشتر برای نصب سنگهای سبک یا کاشینما در فضاهای داخلی به خصوص دیوارهای تزئینی، سرویسهای بهداشتی و آشپزخانهها توصیه میشود. سرعت بالا در اجرا، بدون نیاز به ملات و کاهش وزن کلی ساختمان از مزایای این روش به شمار میآیند.
نحوه ی اجرا و نصب نمای ساختمان با سنگ
اکنون در این بخش به شرح کامل مراحل نصب نمای ساختمان با سنگ میپردازیم تا پس از مطالعه ان شما بتوانید به خوبی مراحل مختلف نصب سنگ در نمای بیرونی و داخلی ساختمان را درک کنید و بتوانید آن را بهطور اصولی و صحیحی انجام دهید.
انتخاب نوع سنگ و مواد مورد نیاز برای نصب
در گام اول انتخاب سنگ و مواد مناسب برای نصب از اهمیت فراوانی برخوردار است. پیش از هر اقدامی، لازم است نوع سنگ را با توجه به نیاز ساختمان و ظاهر مورد نظر انتخاب کنید.
سنگها در انواع مختلف با ویژگیهای گوناگونی در دسترس هستند که بهطور معمول شامل سنگهای تراورتن، گرانیت، مرمریت و دیگر انواع سنگهای طبیعی میشوند.
علاوه بر انتخاب سنگ، تهیه مواد مورد نیاز برای نصب نیز بسیار مهم است. این مواد شامل ملات ماسه و سیمان، چسب، پیچ و مهره یا حتی اسکوپ خواهند بود. بسته به شرایط ساختمان، روش نصب سنگ ممکن است به صورت خشک یا با استفاده از مواد تر (مانند گچ یا سیمان) انجام گیرد.
چیدن سنگها و تعیین نوع نصب آنها با توجه به شرایط ساختمان
پس از انتخاب سنگ و مواد نصب، گام بعدی چیدن سنگها و تعیین روش نصب آنها میباشد. در این مرحله، باید به نحوه قرارگیری سنگها در کنار یکدیگر توجه ویژهای داشته باشید. به طور کلی، روش نصب سنگ نما میبایست متناسب با نوع ساختمان، موقعیت سنگها (مانند زیر سقف، روی ستونها یا دیوارهای بیرونی و داخلی) و همچنین شرایط محیطی انجام شود.
به عنوان نمونه نصب سنگ در فضای داخلی نسبت به نمای بیرونی میتواند با تفاوتهایی همراه باشد، از جمله نیاز به تجهیزات خاص مثل داربست. همچنین بایستی به میزان وزن سنگها و نحوه حمایت آنها توجه کرد تا سنگها بهطور یکنواختی در جای خود قرار گیرند.
نصب سنگ نما
در مرحله بعد، نصب سنگها با استفاده از مواد مختلف صورت میگیرد. برای زیرسازی، معمولاً از ملات سیمانی، چسبهای مخصوص، پیچ و مهره یا گچ استفاده میشود. در صورتی که از مواد تر از جمله سیمان استفاده میکنید، باید ترکیب دقیق مواد را به دقت رعایت نموده و پس از آن، سنگها را بهطور صحیحی روی ملات قرار دهید.
چنانچه ملات به درستی ترکیب نشود یا سنگها به طور صحیح روی آن قرار نگیرند، احتمال جدا شدن سنگها از دیوار و ایجاد خطر ریزش وجود خواهد داشت. علاوه بر آن استفاده صحیح از چسب، پیچ یا مهره نیز میتواند در پایداری و استحکام نصب سنگها نقش بسیار مهمی ایفا کند.
اصول ایمنی در اجرا و نصب نمای ساختمان با سنگ
اجرای صحیح مراحل نصب سنگ در نمای ساختمان و رعایت دقیق اصول ایمنی در حین نصب از اهمیت فراوانی برخوردار میباشد. خصوصا در زمان استفاده از داربست و سایر تجهیزات، باید تمام نکات ایمنی برای حفاظت از کارگران و افراد حاضر در محل پروژه به دقت رعایت گردد.
هر مرحله از نصب بایستی با دقت و توجه کاملی انجام شود تا از وقوع خطرات احتمالی جلوگیری گردد. در صورت غفلت از رعایت استانداردها و اصول ایمنی، احتمال بروز مشکلاتی چون سقوط سنگها و آسیب به ساختمان افزایش مییابد.
بهترین و مناسبترین روش نصب سنگ نما
برای انتخاب بهینهترین روش نصب و اجرای سنگ نما در سقف نخست باید شرایط کلی پروژه مورد ارزیابی قرار گیرد. عواملی همچون موقعیت قرارگیری سنگ (داخلی یا بیرونی)، نوع سنگ انتخابی، وزن آن، ارتفاع ساختمان، شرایط اقلیمی منطقه، بودجه در نظر گرفته شده و میزان مهارت نیروی اجرایی تاثیر مستقیمی بر تعیین روش مناسب دارند.
برای مثال در مناطق مرطوب یا در پروژههایی که سنگهایی با سطح صیقلی و جذب پایین مورد استفاده قرار میگیرند، استفاده از اسکوپ الزامی است تا خطر جدا شدن سنگ کاهش یابد. از سوی دیگر در نماهایی که فشار وزن زیادی بر مصالح وارد نمیشود و اجرای سریع اهمیت دارد، روش چسبی انتخاب بهتری خواهد بود. با این وجود میتوان گفت که شیوه ی خشک، بهرغم هزینهبر بودن آن، بهترین و استانداردترین روش نصب سنگ در نماهای مرتفع، ساختمانهای رومی و سازههای حساس محسوب میشود. این روش نهتنها اتصالات بسیار مقاومی را فراهم میسازد، بلکه امکان تعویض آسان قطعات سنگ در آینده را نیز میسر مینماید. به همین دلیل در پروژههای لوکس یا ساختمانهایی با طراحی خاص، بیشتر از این شیوه بهرهبرداری میشود.
توصیه میکنیم که برای انتخاب دقیق روش نصب و اجرای سنگ نما در سقف با متخصصان این حوزه، از جمله تیم مجرب آرتاویل، مشورت نمایید تا ضمن انتخاب نوع سنگ مناسب، از روش اجرای اصولی و ماندگاری بهرهمند شوید.
مزایای نصب سنگ نما نسبت به مصالح دیگر
از جمله مزایای نصب و اجرای سنگ نما در سقف نسبت به سایر مصالح میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
- دوام و ماندگاری بسیار بالا: سنگها به خاطر ساختار طبیعی و سختی بالایشان از مقاومت فوقالعادهای در برابر عوامل محیطی چون باد، باران، تابش مستقیم آفتاب و نوسانات دمایی برخوردار اند. به همین علت نمای سنگی برخلاف نمای گچی یا سیمانی، برای سالهای طولانی دوام خود را حفظ خواهد کرد و دچار رنگ پریدگی یا فرسایش نخواهد شد.
- زیبایی ظاهری و تنوع بینظیر در طرح و رنگ: یکی از نقاط قوت برجسته سنگهای طبیعی، وجود تنوع در رنگ، بافت، الگو و جلای آنها است. این مزیت به معماران و مالکان امکان میدهد تا متناسب با سلیقهی خود، از میان صدها نوع سنگ طبیعی، بهترین گزینه را انتخاب کنند. سنگها میتوانند به نمای ساختمان جلوهای اشرافی، کلاسیک، مدرن یا حتی سنتی ببخشند.
- افزایش ارزش مالی ملک: ساختمانهایی که نمای آنها با سنگهای طبیعی تزئین شده باشد، در بازار خرید و فروش ارزش بالاتری پیدا میکنند. این افزایش ارزش هم به دلیل زیبایی بصری و هم به واسطهی مقاومت بالا و طول عمر سنگ است که خریدار گرامی را از نیاز به بازسازیهای پیاپی بینیاز خواهد ساخت.
- قابلیت تمیزکاری و نگهداری آسان: سنگها بهراحتی با آب و مواد شوینده قابل شستشو اند و برخلاف برخی از نماهای صنعتی، دوده و آلودگی روی آنها به سرعت جذب نمیشود. از همین رو نمای سنگی حتی در مناطق شهری آلوده نیز درخشش خود را حفظ خواهد کرد.
- مقاومت در برابر آتشسوزی و مواد شیمیایی: برخلاف مصالحی چون چوب یا برخی پوششهای مصنوعی، سنگهای طبیعی در مقابل آتش مقاوم اند و در تماس با شعله مستقیم نمیسوزند. همین طور برخی از انواع سنگها در برابر مواد شیمیایی و اسیدی نیز مقاومت مطلوبی دارند.
برای نصب سنگ نما با چه کسانی مشورت کنیم؟
برای نصب سنگ نما و اجرای حرفهای آن، مشاوره با مجموعههای معتبر و متخصص در این حوزه امری ضروری به حساب میآید. در این راستا، گروه صنعتی آرتاویل به عنوان یکی از بزرگترین و معتبرترین تولیدکنندگان سنگ نما در کشور، خدمات مشاورهای و اجرایی بسیار حرفهای را ارائه مینماید. آرتاویل با سابقهای طولانی و معتبر در تولید انواع سنگهای نما، به علت تولید محصولاتی با کیفیت همچنین با استانداردهای جهانی برای پروژههای ساختمانی بسیار خوب میباشد.
گروه صنعتی آرتاویل با تمرکز بر تولید محصولات با کیفیت عالی و متناسب با نیازهای بازار داخلی و خارجی، به طور مستمر در حال پیشرفت و گسترش است. این گروه به ویژه در راستای کاهش وابستگیهای صنعتی کشور، اقدام به تولید سنگهای نما کرده و در حال حاضر به صادرات این محصولات نیز پرداخته است.
اگر به دنبال مشاوره تخصصی برای انتخاب سنگ مناسب برای نمای ساختمان خود هستید، باید بگوییم که گروه آرتاویل با تیم مشاوران و کارشناسان خود میتواند شما عزیزان را را در این مسیر به بهترین نحو راهنمایی کند. این گروه با شناخت کامل از نیازهای بازار و انواع سنگهای نما، بهترین گزینهها را برای پروژههای مختلف پیشنهاد میدهد.
سخن پایانی
با در نظر گرفتن تنوع بینظیر سنگهای طبیعی، مزایای ساختاری و زیباییشناختی آنها میتوان چنین گفت که سنگ نما همزمان با ایجاد جلوهای اصیل، ماندگار و همچنین فوق العاده زیبا و چشم نواز نقش مهمی در افزایش دوام و ارزش اقتصادی ساختمان دارد. شناخت دقیق از ویژگیهای هر نوع سنگ چون تراورتن، گرانیت، مرمریت و مرمر همراه با انتخاب روش نصب مناسب (تر، خشک، اسکوپ و غیره) میتواند منجر به اجرای سنگ نما در سقف به صورت کاملاً مقاوم، ایمن و هماهنگ با معماری فضا گردد. در کنار چنین مواردی بهرهگیری از تیمهای متخصصی همچون گروه صنعتی آرتاویل، رعایت اصول ایمنی و توجه به اقلیم محل اجرای پروژه از عوامل حیاتی در موفقیت نهایی اجرای سنگ نما در سقف محسوب میشوند.
سوالات متداول
چه سنگی برای اجرای نمای ساختمان در مناطق مرطوب مناسبتر است؟
سنگ تراورتن فرآوری شده با تخلخل پایین یا گرانیت انتخاب بهتری برای مناطق مرطوب است، چرا که در برابر نفوذ آب و رطوبت مقاومت بیشتری دارد.
بهترین روش نصب سنگ برای نمای ساختمانهای بلند چیست؟
روش خشک یا مکانیکی به دلیل ب ایجاد ایمنی بالا، عدم نیاز به ملات و مقاوم بودن در برابر شرایط جوی بهترین گزینه برای نماهای مرتفع است.
نصب سنگ نما با چسب مخصوص برای چه فضاهایی مناسب است؟
این روش بیشتر در فضاهای داخلی مانند آشپزخانه، سرویس بهداشتی یا دیوارهای تزئینی استفاده میشود و مناسب سنگهای سبک است.
چگونه میتوان از ریزش سنگ نما جلوگیری کرد؟
با انتخاب روش مناسب نصب (مثلاً اسکوپ یا پیچ و رولپلاک)، استفاده از سنگ با کیفیت، رعایت اصول مهندسی و نصب صحیح میتوان از ریزش جلوگیری نمود.
آیا اجرای نمای سنگی باعث افزایش ارزش ملک میشود؟
بله، استفاده از سنگ طبیعی در نمای ساختمان به علت داشتن زیبایی منحصر به فرد، دوام مطلوب و ماندگاری بالا سبب افزایش چشمگیر ارزش ملک خواهد شد.