در انتخاب نمایی زیبا و مناسب برای ساختمان یکی از تصمیمات اساسی که معماران و کارفرمایان با آن مواجه می‌شوند، انتخاب نوع متریال است. مصالحی که در نمای بیرونی ساختمان به کار می‌روند، نه تنها بر جلوه بصری پروژه تأثیر می‌گذارند، بلکه نقشی حیاتی در دوام، عایق‌بندی و عملکرد کلی بنا دارند.
آیا می دانید که چرا برخی ساختمان‌ها با گذر زمان همچنان شیک و مقاوم باقی می‌مانند، در حالی که برخی دیگر به‌سرعت دچار فرسایش و افت کیفیت می‌شوند؟ و بهترین متریال برای نمای ساختمان در اقلیم محل زندگی شما کدام می‌تواند باشد؟ شناخت دقیق از انواع متریال نمای ساختمان می‌تواند به انتخابی کاملا هوشمندانه و درست منجر شود.
امروزه انواع مصالح نمای ساختمان از سنگ‌های طبیعی و سرامیک گرفته تا نماهای مدرن‌تری چون جی‌اف‌آرسی، کرتین‌وال و ترمووود تنوع چشمگیری دارند. این مصالح دارای ویژگی‌های منحصر به فردی از نظر زیبایی، اجرا، هزینه و ماندگاری اند به طوری که هر کدام برای پروژه‌هایی با اهداف و شرایط گوناگون مناسب می باشند.
معرفی ۱۵ مورد از مصالح جدید نمای ساختمان
در ادامه به بررسی جامع ۱۵ مورد از مصالح مورد استفاده در نمای ساختمان، مزایا، معایب آنها و کاربردهایشان می پردازیم و شما را با تمامی این متریال ها آشنا خواهیم ساخت.
نمای سنگ طبیعی
سنگ طبیعی یکی از مصالحی است که مستقیماً از طبیعت برداشت می‌شود و به علت داشتن رنگ‌ها، نقش‌ها و بافت‌های گوناگون جلوه‌ای اصیل و چشم‌نواز به نمای ساختمان می‌دهد. سنگ‌هایی چون تراورتن، مرمر و گرانیت از جمله گزینه‌های پرکاربرد در این زمینه اند که علاوه بر داشتن زیبای منحصر به فرد از استحکام و دوام بالایی نیز برخوردار می‌باشد. تنوع ظاهری این سنگ‌ها سبب شده به‌راحتی با سبک‌های مختلف معماری هماهنگ شوند.
با این وجود چون هر قطعه سنگ طبیعی ویژگی‌های خاص خود را دارد، در صورت آسیب دیدگی بخشی از نما، پیدا کردن سنگی کاملاً مشابه برای جایگزینی اش ممکن است زمانبر و دشوار باشد.
همچنین اجرای نمای سنگی نیازمند نیروی متخصص و صرف زمان بیشتری است. هرچند هزینه خرید و اجرای این نوع نما نسبتاً بالا می‌باشد ولی دوام طولانی‌مدت و زیبایی ماندگار آن، سنگ طبیعی را به انتخابی ارزشمند برای پروژه‌های لوکس و با کیفیتی عالی تبدیل کرده است.
نمای جی اف آر سی (GFRC / GRC)
نمای GFRC از جمله نماهای نوین در صنعت ساختمان سازی است که به خاطر ویژگی‌های خاصش جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. این متریال ترکیبی از بتن و الیاف شیشه است که به واسطه آن، مقاومت و انعطاف‌پذیری چشمگیری پیدا می‌کند. در ادامه به مهمترین ویژگی‌های این نما اشاره می‌کنیم.
- وزن سبک: ضخامت کم و توزیع یکنواخت الیاف، موجب شده وزن اجزای GFRC بسیار کمتر از بتن‌های سنتی باشد که این امر نصب آن را سریع‌تر و بسیار آسان می‌سازد.
- مقاومت بالا در برابر رطوبت و زنگ‌زدگی: برخلاف میلگرد که در بتن سنتی استفاده می‌شود، الیاف شیشه در برابر خوردگی مقاوم است و نیازی به پوشش محافظ ندارد.
- امکان اجرای طرح‌های خاص و منحنی: این متریال قابلیت اجرای فرم‌های پیچیده و خاص را دارد و طراحان بدون نگرانی از محدودیت‌های ساختاری، می‌توانند ایده‌های خلاقانه خود را اجرا کنند.
- دوام بالا و طول عمر زیاد: مقاومت در برابر ضربه، تنش‌های زلزله و شرایط سخت محیطی GFRC را به متریالی ایمن و مطمئن تبدیل کرده است.
- تعمیرپذیری و تعویض راحت قطعات آسیب دیده: در صورت بروز آسیب در بخشی از نما، تنها قطعه معیوب تعویض می‌شود و نیازی به بازسازی کلی وجود نخواهد داشت.
نمای چوبی
چوب یکی از بهترین متریال برای نمای ساختمان به شمار می‌آید. با وجود زیبایی طبیعی و حس گرما و صمیمیتی که منتقل می‌کند، همواره دغدغه‌هایی مانند پوسیدگی یا آسیب‌پذیری در برابر رطوبت درباره آن وجود داشته است. اما فناوری‌های نوین، امکان استفاده گسترده‌تر از این متریال را فراهم کرده‌اند. در ادامه ویژگی‌های نمای چوبی را معرفی می‌نماییم.
- زیبایی طبیعی و منحصر به فرد: هیچ متریالی به اندازه چوب نمی‌تواند گرما و جلوه‌ای دلنشین به نمای یک ساختمان ببخشد. این ویژگی باعث شده از گذشته تا امروز، چوب در معماری همواره حضوری چشمگیر داشته باشد.
- تنوع رنگ و بافت: چوب‌ها در انواع مختلف دارای رنگ‌ها و رگه‌های خاص خود هستند که این تفاوت‌ها، نمای ساختمان را از یکنواختی خارج می‌سازد.
- قابلیت بازیافت و دوستدار محیط زیست: چوب ماده‌ای کاملاً طبیعی است که پس از پایان عمر مفیدش، به طبیعت بازمی‌گردد و تاثیرات مخرب زیست محیطی ندارد.
نمای بتن اکسپوز
ویژگی ها و مزایای استفاده از بتن اکسپوز به عنوان یکی از مصالح نمای ساختمان به شرح زیر می‌باشند:
- ظاهر یکدست و سطح صیقلی: نمای بتن اکسپوز با سطحی کاملاً صاف و بدون ناصافی، جلوه‌ای مدرن و صنعتی به ساختمان‌ها می‌بخشد. این نوع نما به واسطه سادگی و زیبایی خود، به خوبی با سبک‌های معاصر معماری همخوانی دارد و به راحتی می‌تواند فضای بیرونی یا داخلی ساختمان را برجسته و جذاب سازد.
- تنوع رنگ و بافت: بتن اکسپوز در ۳ طیف رنگی (روشن، میانه و تیره) و با بافت‌های مختلف تولید می‌شود. این ویژگی به معماران و طراحان این امکان را می‌دهد تا به راحتی رنگ و بافت مناسب پروژه خود را انتخاب کرده و آن را با سایر اجزای طراحی هماهنگ نمایند.
- نصب سریع و اجرای آسان: یکی از بزرگترین مزایای این نوع از مصالح نمای ساختمان نصب سریع و راحت آن می‌باشد. بتن اکسپوز به صورت پیش‌ساخته تولید می‌گردد و به همین دلیل به زمان بسیار کمی برای نصبش می‌خواهد.
- کاهش هزینه‌های ساخت: در مقایسه با مصالح دیگر برای نما، بتن اکسپوز به علت تولید پیش‌ساخته و عدم نیاز به فرایندهای پرداخت سطح، هزینه کمتری به پروژه تحمیل می‌کند. این امر سبب کاهش هزینه‌های کلی پروژه، به ویژه در پروژه‌های وسیع و بزرگ خواهد شد.
- دوام بالا و ماندگاری در برابر شرایط محیطی: بتن اکسپوز در برابر شرایط جوی مختلف همچون بارندگی، تابش نور خورشید و یخ‌زدگی مقاوم است.
- قابلیت استفاده در پروژه‌های متنوع: بتن اکسپوز قابلیت استفاده در پروژه‌های مختلفی از جمله ساختمان‌های مسکونی، تجاری، اداری و حتی فضاهای عمومی و پل‌ها را دارد. این تنوع کاربردی، این نوع نما را به انتخابی عالی برای انواع سبک‌های معماری تبدیل نموده است.
نمای کرتین وال
نمای کرتین وال یکی از انواع نمای شیشه‌ای و مدرن است که در ساختمان های بلند و برج ها کاربرد فراوانی دارد. این سیستم نمای خشک، عمدتاً در ساختمان های تجاری و اداری به کار می رود و ویژگی هایی دارد که آن را از سایر نماها متمایز می کند. کرتین وال یا نمای پرده ای، به عنوان نمایی مستقل از سازه، هیچ بار اضافی به ساختمان وارد نمی کند. به عبارت دیگر، این نما از یک شاسی آلومینیومی که به صورت جداگانه نصب می شود، برای نگه داشتن شیشه ها یا سایر انواع مصالح نمای بیرونی ساختمان استفاده کرده و باری بر سازه اصلی وارد نمی آورد.
این سیستم قابلیت مقاومتی بسیار عالی در برابر شرایط مختلف جوی و نیروهای جانبی مانند باد و طوفان را دارا می‌باشد. از مزایای نمای کرتین وال می توان به عایق بندی صوتی، حرارتی و رطوبتی افزایش روشنایی طبیعی و کاهش مصرف انرژی اشاره کرد. همچنین این سیستم به دلیل وزن سبک و نصب سریع و آسانش، در برابر زلزله نیز مقاومت بالایی دارد. از آنجا که این نما زیبایی بصری زیادی به ساختمان می بخشد، در طراحی ساختمان های مدرن و تجاری استفاده زیادی دارد. انواع نمای کرتین وال عبارتند از:
- نمای کرتین وال فریم لس (Frameless): در این نوع هیچ درپوشی برای سطح خارجی نما استفاده نمی شود و شیشه ها به طور مستقیم با چسب های ساختاری در فضای بین لامل ها تثبیت می گردند. این طراحی نمایی یکپارچه و صاف به وجود می آورد.
- نمای کرتین وال فیس کپ (Face Cap): در این مدل پس از نصب لامل ها، شیشه ها با استفاده از درپوش های مختلف به محل خود متصل می شوند. این درپوش ها به شکل های مختلف طراحی شده و جلوه ای تزئینی به نما می دهند.
- سیستم نیمه فریم لس (Semi Frameless): این نوع ترکیبی از فیس کپ و فریم لس است. در این سیستم، در یک جهت از درپوش و در جهت دیگر از چسب یا لاستیک برای تثبیت شیشه استفاده می شود.
- روش یوچنل (U Channel): در این سیستم، شیشه ها بدون استفاده از کلاف آلومینیومی در فضای خالی داخل اسپیسر تثبیت می کردند. این روش ارزان تر از فریم لس است و نمایی مشابه با آن ایجاد می کند.
نمای لوور آلومینیومی
لوورهای آلومینیومی یکی از سیستم های محبوب در طراحی نمای ساختمان ها هستند که برای جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید و بهبود کیفیت بصری محیط به کار می روند. این سیستم ها از قطعات آلومینیومی تشکیل شده اند که به صورت افقی یا عمودی در نمای ساختمان نصب می شوند. لوورهای آلومینیومی علاوه بر جلوگیری از ورود نور مستقیم، شرایط داخلی ساختمان را بهبود می دهند و به دلیل قابلیت تنظیم زاویه، می توانند میزان تابش نور و تهویه را طبق نیاز تغییر دهند.
این نوع نما علاوه بر داشتن ظاهری زیبا مزایای دیگری نیز دارد که از جمله آنها می‌توان به دوام بالا، مقاومت در برابر شرایط جوی و طول عمر طولانی اشاره نمود. همچنین هزینه نگهداری این سیستم ها پایین بوده و نیاز به مراقبت خاصی ندارد. لوورهای آلومینیومی برای نصب در نمای ساختمان های مختلف، از جمله ساختمان های کامپوزیت و شیشه ای، مناسب بوده و قابلیت تطبیق با انواع سازه ها را دارند.
نمای لوور آلومینیومی، با انعطاف پذیری و امکان تنظیم زاویه تیغه ها، در کاهش مصرف انرژی ساختمان ها نقش مؤثری ایفا می کند. این سیستم در مناطق گرمسیری که تابش شدید خورشید وجود دارد، اهمیت بسیاری پیدا می کند.
نمای ترمووود (ترمو چوب)
چوب ترمووود نوعی متریال طبیعی و اصلاح شده به شمار می رود که به عنوان جدیدترین مصالح نمای ساختمان با بهره گیری از فناوری های نوین و فرآیندهای خاص، دگرگونی هایی بنیادین در ساختار آن صورت گرفته است. در فرآیند تولید این چوب، قطعات چوبی تحت تأثیر حرارت بالا قرار می گیرند؛ اما این حرارت، نه با آتش مستقیم بلکه با کمک گردش کنترل شده ی بخار آب و هوای گرم به مغز چوب نفوذ می کند. در این مرحله دمای چوب تا حدود ۱۸۵ تا ۲۲۰ درجه ی سانتی گراد افزایش می یابد که همین تغییر دما باعث کاهش رطوبت داخلی، حذف مواد آلی تجزیه پذیر و از بین رفتن اسیدهای طبیعی موجود در چوب می گردد. این دگرگونی ساختاری سبب می شود تا ترمووود در برابر شرایط نامساعد محیطی، حشرات چوب خوار، پوسیدگی و حتی ضربات مکانیکی از مقاومت چشمگیری برخوردار باشد.
محبوبیت روزافزون ترمووود در میان طراحان معماری و متخصصان ساخت و ساز به دلیل زیبایی چشم نواز، دوام بالا و هم زیستی طبیعی اش با محیط است. در طراحی نمای بیرونی ساختمان این چوب به خوبی با انواع اقلیم ها سازگار می گردد و امکان ایجاد تنوع ظاهری و رنگی زیادی را برای طراحان فراهم می سازد.
لازم به ذکر است که عایق بودن ترمووود در برابر صدا و دما آن را به گزینه ای بسیار خوب و بی‌نظیر برای فضاهای مسکونی، ویلایی و تجاری تبدیل کرده است. نصب آسان، قابلیت شکل پذیری بالا و امکان اجرا بر سطوح مختلف از جمله ویژگی هایی هستند که انتخاب ترمووود را به عنوان یکی از کاربردی ترین و بهترین مصالح برای نمای ساختمان توجیه پذیر می سازند.
نمای آجری
از گذشته های دور تا به حال آجر یکی از انواع مصالح نمای بیرونی ساختمان پرکاربرد در ایران بوده است. استفاده از آجر در نمای ساختمان‌ها، نه تنها پیوندی عمیق با معماری سنتی کشور دارد، بلکه امروزه نیز در سبک های نوین و معاصر جایگاهی خاص یافته است. نمای آجری با بهره گیری از آجرهای ساخته شده از خاک رس پخته شده ظاهری گرم، ماندگار و دلنشین به بنا می بخشد و بخشی از هویت بصری شهرهای ما را شکل می دهد. ویژگی های این نوع از بهترین مصالح برای نمای ساختمان شامل موارد زیر اند:
- دسترسی ساده به مواد اولیه: خاک رس، به عنوان ماده ی اصلی تولید آجر، در بیشتر نقاط کشور یافت می شود و همین فراوانی فرآیند ساخت آجر را ساده و کم هزینه کرده است.
- قیمت مناسب و اقتصادی: آجر از مصالحی است که نسبت به بسیاری از گزینه های دیگر، هزینه ی اجرای پایین تری دارد.
- نصب آسان و بدون نیاز به تجهیزات پیچیده: اجرای نمای آجری نیازمند دستگاه های خاص یا فناوری های پیشرفته نیست و با کمک نیروهای ماهر، به راحتی اجرا خواهد شد.
- پایداری رنگ در برابر نور خورشید: برخلاف بسیاری از نماها که در برابر آفتاب رنگ می بازند، آجر رنگ طبیعی خود را در طول سال ها حفظ می کند و چهره ی بنا را پایدار نگه می دارد.
- همخوانی با معماری ایرانی: نمای آجری به خوبی با سبک های سنتی، اسلامی و بومی کشورمان هماهنگ است و حس آرامش بخشی را به فضا می بخشد.
- مقاومت در برابر آتش: آجر خاصیت نسوز دارد و در مقابل حرارت و آتش سوزی مقاومت بالایی از خود نشان می دهد و برای همین به متریالی ایمن تبدیل شده است.
- دوام بالا و نیاز اندک به نگهداری: ساختمان هایی که با نمای آجری ساخته می شوند، اگر اصولی اجرا گردند، می توانند سال ها بدون فرسایش چشمگیر یا نیاز به تعمیرات اساسی باقی بمانند.
نمای کامپوزیت
نمای کامپوزیت از دیگر انواع مصالح نمای بیرونی ساختمان به حساب می‌آید که در آن از ورق‌هایی با ساختار چند لایه و مخصوصاً آلومینیوم استفاده می‌شود.
این نما که در دهه ۶۰ میلادی مورد استفاده قرار گرفت، به‌تدریج با بهبود در فرایند تولیدش به یکی از متریال‌های اصلی در طراحی نماهای مدرن تبدیل گردید. سبک بودن، دوام بالا و زیبایی ظاهری از جمله عواملی است که باعث شد این نوع نما مورد توجه معماران و سازندگان پروژه‌های مختلف ساختمانی قرار بگیرد.
مزایای نمای کامپوزیت
یکی از مهمترین مزایای این نما مربوط به وزن سبکش است. وزن هر متر مربع از ورق‌های کامپوزیت معمولاً بین ۵ تا ۸ کیلوگرم می باشد که در مقایسه با نماهای آجری، سنگی یا سیمانی بسیار سبک محسوب می‌شود. این ویژگی باعث شده حمل و نقل ورق‌ها آسان‌تر باشد و سرعت اجرای کار بالا برود.
همچنین نمای کامپوزیت خاصیت عایق بودن در برابر صدا را دارد. با ایجاد یک فاصله میان ورق‌ها و دیوار، از انتقال صدا به داخل ساختمان جلوگیری می نماید. در زمینه تنوع رنگ نیز این نما انتخاب‌های زیادی را در اختیار طراحان قرار داده است. استفاده از فناوری‌های پیشرفته در رنگ‌آمیزی، امکان تولید این ورق ها را در طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها فراهم نموده.
از دیگر مزایای مهم نمای کامپوزیت می‌توان به تولید ورق‌های نسوز اشاره کرد که ایمنی ساختمان را در برابر آتش‌سوزی افزایش می‌دهد. این مزیت سبب شده بتوان از این نما در پروژه‌هایی با استانداردهای ایمنی بالا نیز استفاده کرد. نصب آسان و بدون نیاز به ملات، امکان اجرای طرح‌های متنوع با استفاده از دستگاه‌های CNC، قابلیت تعویض سریع هر پنل، مقاومت در برابر زلزله و سرعت بالای اجرا از دیگر مزایایی هستند که نمای کامپوزیت را به گزینه کارآمد و مناسبی تبدیل کرده‌اند.
کاربرد های نمای کامپوزیت
از جمله موارد استفاده این مورد از انواع مصالح نمای بیرونی ساختمان می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- نمای ساختمان‌های مسکونی با طراحی مدرن
- پوشش خارجی برج‌های اداری و تجاری بلندمرتبه
- نمای بیمارستان‌ها و مراکز درمانی
- فروشگاه‌ها و مجتمع‌های تجاری با ظاهر خاص و منحصر به فرد
- ساختمان‌های صنعتی با نیاز به دوام و مقاومت در برابر شرایط جوی
- نمای داخلی فضاهای عمومی مثل راهروها و لابی‌ها
- برای بازسازی و نوسازی نمای فرسوده ساختمان‌های قدیمی
- طراحی نمای پروژه‌های فرهنگی، آموزشی و نمایشگاهی
نمای استرچ متال
نمای استرچ متال نوعی ساختار فلزی مدرن و پرکاربرد در معماری معاصر به شمار می آید که از ورق های فلزی مشبک و کشیده شده تهیه می گردد. این نما با عبور از فرآیندی خاص، به گونه ای تولید می شود که در عین زیبایی ظاهری، از مقاومت مکانیکی بالا نیز برخوردار باشد. مزیت اصلی استرچ متال این است که بدون استفاده از جوش یا بریدگی های پیچیده، طرحی یکپارچه، مستحکم و در عین حال سبک فراهم می آورد. به کارگیری این متریال به طراح اجازه می دهد تا همزمان با ایجاد جلوه ای پویا، از نور و تهویه ی طبیعی نیز بهره مند گردد.
ساختار توری شکل آن امکان عبور نور، باد و حتی صدا را در حدی متعادل فراهم می کند و همین عامل باعث شده در موارد زیر استفاده شود:
- نمای بیرونی ساختمان های مسکونی و تجاری
- پوشش دهی نمای پارکینگ ها
- فضاهای تهویه پذیر در مناطق گرمسیری
- طراحی نماهای مدرن و سازه های معماری آینده نگر
- سایه اندازها و بادگیرهای شهری
- نمای مراکز ورزشی و فرهنگی
- دیواره های دکوراتیو داخلی
نمای بایرامیکس
نمای بایرامیکس یکی از متریال های مدرن و پرکاربرد در طراحی نمای خارجی و داخلی ساختمان می‌باشد. بایرامیکس از ترکیب دانه های معدنی رنگی نظیر گرانیت، مرمر و کوارتز به همراه رزین های طبیعی یا سنتتیک ساخته می شود و در قالب ملات اجرا شده و سطحی سنگ مانند با ظاهری یکنواخت ایجاد می کنپ.
این متریال که دارای رنگ بندی بسیار متنوع است، امکان هماهنگی بصری کامل با سایر اجزای ساختمان را فراهم نموده و در ۴ نوع دانه بندی مختلف (میکرو، ریز، متوسط و درشت) و بافت هایی چون صاف، مات، براق یا برجسته عرضه می گردد.
از مهم ترین مزایای نمای بایرامیکس می توان به پایداری بسیار خوبش در برابر رطوبت، یخبندان، اشعه UV و ضربات فیزیکی، انعطاف پذیری بالا در اجرا بر روی سطوح مختلف نظیر سیمان، گچ، سرامیک، فلز، چوب و حتی شیشه، شستشوی آسان و مقاوم بودن در برابر آلودگی، اجرای ساده و اقتصادی با استفاده از ابزارهایی اعم از ماله یا پیستوله، امکان تعمیر و بازسازی سریع در نقاط آسیب دیده بدون نیاز به تخریب کل نما، سازگاری زیست محیطی به دلیل استفاده از مواد طبیعی و غیر سمی و داشتن دوام بسیار بالا به ویژه در مناطق دارای شرایط آب و هوایی مرطوب یا متغیر اشاره کرد.
شایان ذکر است که همه این ویژگی ها موجب شده اند تا بایرامیکس به عنوان یک انتخاب محبوب در میان طراحان و معماران معاصر شناخته شود. کاربردهای نمای بایرامیکس عبارتند از:
- اصلاح ترک ها و درزهای سطحی دیوار
- بهسازی نمای داخلی اتاق ها و سالن ها
- پوشش دهی ناصافی های پس از گچ کاری
- تزیین دیوار خارجی آپارتمان ها، مدارس، مغازه ها و دفاتر
- مناسب برای مناطق مرطوب نظیر نواحی شمالی کشور
- جایگزینی خوب برای مصالح گران قیمت در پروژه های متوسط و معمولی
نمای مونولیت
نمای مونولیت از ترکیب ذرات طبیعی همچون مرمر و کوارتز با افزودنی‌های تقویت‌کننده و رزین‌های خاص تهیه می‌شود و پس از اجرا، لایه‌ای یکنواخت، سبک و زیبا بر روی سطح به وجود می‌آورد. ویژگی برجسته مونولیت یکپارچگی ظاهری آن است، به شکلی که تمام سطوح مورد نظر بدون هیچگونه درز و بریدگی، با پوششی منسجم پوشانده می‌شوند.
مونولیت به صورت پودری در بسته‌بندی‌های آماده عرضه می‌گردد و پس از ترکیب با آب، به خمیری قابل مالش تبدیل می‌شود که با ماله یا سایر ابزارهای دستی، به دیوارها یا سقف‌ها اعمال می‌گردد. این متریال از آنجایی که وزن اندکی دارد، گزینه‌ای بی‌نظیر برای پروژه‌هایی است که کاهش بار مرده سازه در اولویت قرار دارد. ویژگی‌های نمای مونولیت به شرح زیر اند:
- سبکی فوق‌العاده: این متریال تقریباً نیمی از وزن بسیاری از نماهای سنتی را دارد، که به کاهش فشار به سازه کمک می‌نماید.
- زیبایی ماندگار: استفاده از رنگ‌دانه‌های طبیعی، ظاهری شکیل و مقاوم در برابر رنگ‌پریدگی ایجاد می‌کند.
- مقاومت محیطی بالا: در برابر رطوبت، تابش آفتاب، یخ‌زدگی و گردوغبار مقاوم است و سال‌ها ظاهر اولیه خود را حفظ می‌کند.
- عایق مناسب در برابر رطوبت: به خاطر ماهیت ساختاری اش مانع نفوذ آب به لایه‌های زیرین می‌شود.
- سرعت اجرای بالا: از آنجا که اجرا ساده و در قالب پوششی یکنواخت صورت می‌گیرد، فرایند نصبش بسیار سریع است.
- نگهداری آسان: در صورت آسیب‌دیدگی بخشی از نما، امکان ترمیم راحت و بدون نیاز به تعویض کل نما وجود دارد.
- مقاومت در برابر حریق: سطح مونولیت تا حدودی در برابر شعله و حرارت از خود مقاومت نشان می‌دهد.
و موارد استفاده از مونولیت در نما شامل زیر هستند:
- نمای خارجی پروژه‌های مسکونی مدرن
- پوشش‌دهی دیوارهای داخلی با بافت‌های متنوع
- جایگزین مناسب برای سنگ، آجر یا سیمان در ساختمان‌های سبک
- مناسب برای برج‌ها و مجتمع‌های اداری، به دلیل کاهش وزن سازه
- استفاده در فضاهای عمومی نظیر ایستگاه‌ها، نمایشگاه‌ها و سالن‌های بزرگ
نمای فایبر سمنت
نمای فایبر سمنت یکی دیگر از انواع مصالح نمای بیرونی ساختمان می‌باشد و از ترکیب سیمان، ماسه و الیاف سلولزی ساخته می گردد. این ترکیب ویژه باعث شده تا فایبر سمنت در برابر عوامل طبیعی نظیر رطوبت، گرما، سرما، ضربه و حتی رشد قارچ یا نفوذ حشرات بسیار مقاوم باشد. برخلاف برخی مصالح سنتی که در برابر تغییرات آب و هوایی عملکرد مطلوبی ندارند، فایبر سمنت دوام بالا و پایداری خوبی از خود نشان می‌دهد.
این متریال به دلیل ساختار مهندسی شده و دقیقش در اندازه‌ها، رنگ‌ها و ضخامت‌های متنوعی تولید می‌شود. همین ویژگی به طراحان و معماران این امکان را می‌دهد که آزادی بیشتری در انتخاب فرم و سبک نمای ساختمان داشته باشند. یکی از مزایای مهم فایبر سمنت، نصب سریع و آسان آن هست که برای پروژه‌هایی با زمان محدود بسیار مناسب است.
همچنین به علت برخورداری از دوام بالا، هزینه‌های نگهداری آن در بلندمدت بسیار پایین خواهد بود و از این نظر انتخابی اقتصادی محسوب می‌شود. فایبر سمنت علاوه بر زیبا بودن و داشتن تنوع ظاهری ویژگی‌هایی از جمله ضد حریق بودن، نفوذ ناپذیری در برابر رطوبت، وزن کم، مقاومت در برابر ساییدگی و ضربه، پایداری رنگ در برابر نور خورشید و سازگاری با شرایط آب و هوایی مختلف را نیز دارد. از جمله کاربردهای فایبر سمنت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اجرای نمای بیرونی در ساختمان‌های مسکونی، اداری و تجاری
- ساخت دیوارهای پارتیشن بندی داخلی با قابلیت تحمل رطوبت
- استفاده در سقف‌های کاذب برای فضاهای پرتردد یا صنعتی
- مقاوم سازی سطوح در معرض آتش، نظیر اطراف شومینه‌ها یا موتورخانه‌ها
- استفاده در پروژه‌های عمرانی همچون تونل‌ها و پل‌ها
- طراحی دکوراسیون داخلی در سبک‌های مدرن و صنعتی
- برای کف سازی مکان‌هایی که در معرض رطوبت قرار دارند
نمای تراکوتا
نمای تراکوتا تلفیقی از سنت دیرینه ی سفال گری و فناوری نوین در عرصه‌ی معماری معاصر به شمار می‌رود که با بهره‌گیری از خاک رس طبیعی و فلدسپات و بدون افزودنی‌های شیمیایی، در قالب تایل‌هایی پخته شده در کوره تولید می‌شود؛ واژه‌ی “تراکوتا” در زبان ایتالیایی به معنای خاک پخته شده است و به درستی ماهیت این متریال را توصیف می نماید. این نوع نما با ظاهر طبیعی، گرم و دلنشینش علاوه بر داشتن زیبایی ماندگار، دارای وزن کمتری نسبت به مصالح سنتی است و در نتیجه ایمنی بیشتری در برابر زلزله دارد.
نمای تراکوتا به واسطه ی نصب خشک و امکان تهویه طبیعی در پشت پنل‌ها، موجب بهبود عملکرد حرارتی ساختمان، کاهش مصرف انرژی و افزایش عمر مفید نما در برابر عوامل جوی مانند یخ زدگی، نور خورشید و رطوبت می‌شود. همچنین انعطاف‌پذیری و خاصیت ارتجاعی این متریال نمای ساختمان مانع ترک خوردگی می‌گردد و نیاز به نگهداری و تعمیرات دوره‌ای را به حداقل می‌رساند.
نمای تراکوتا به علت دارا بودن تنوع زیاد در رنگ و طرح، بی‌نیازی از تقویت با سازه‌های فلزی (مسلح‌سازی) و هماهنگی با سبک‌های مختلف معماری برای ساختمان‌های زیر بسیار عالی می‌باشد. کاربردهای نمای تراکوتا عبارت هستند از:
- استفاده در نماهای بیرونی ساختمان‌های اداری و تجاری
- مناسب برای نمای برج‌ها، ویلاها و پروژه‌های لوکس مسکونی
- بسیار کاربردی در بازسازی ساختمان‌های تاریخی به جهت حفظ اصالت
- طراحی نمای فضاهای فرهنگی، هنری و آموزشی
- قابل استفاده در مناطقی با ریسک بالای زلزله
متریال گچ
یکی دیگر از مصالح پرکاربرد در طراحی نمای داخلی و خارجی ساختمان گچ است. این ماده‌ی سفید رنگ که از سنگ گچ طبیعی به دست می آید، سال‌ها است که در پروژه‌های عمرانی مورد استفاده قرار گرفته.
گچ به واسطه شکل پذیری بالا، امکان اجرای طرح‌های ظریف و تزئینی را فراهم می‌کند و پس از اجرا، سطحی صاف و یکدست به وجود می‌آورد که برای رنگ‌آمیزی و دکوراسیون بسیار مناسب خواهد بود.
از دیگر مزایای گچ می‌توان به عایق بودن در برابر حرارت و صدا، وزن سبک، سرعت خشک شدن بالا و دسترسی آسان اشاره نمود. این مزایا سبب شده‌اند گچ به گزینه‌ای محبوب در طراحی‌های داخلی تبدیل شود. علاوه بر آن گچ ماده‌ای قابل بازیافت است و با محیط زیست سازگاری خوبی دارد. در ادامه به کاربردهای این متریال نمای ساختمان اشاره می‌کنیم.
- اجرای لایه‌های نهایی دیوارها و سقف‌ها (اندود کاری و سفیدکاری)
- ساخت قالب‌های تزئینی و ابزارهای گچی
- طراحی دکوراسیون کلاسیک با گچ‌بری‌های هنری
- ایجاد عایق صوتی در فضاهای داخلی
- استفاده در سقف‌های کاذب سبک
- مناسب برای اصلاح سطح دیوارهای آجری یا بتنی
- ساخت پنل‌های گچی پیش ساخته برای تقسیم بندی فضا
سخن پایانی
انتخاب متریالی خوب برای نمای ساختمان در کل تصمیمی سرنوشت ساز در فرآیند طراحی و ساخت هر بنا محسوب می‌شود که باید با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی، نوع کاربری، بودجه پروژه و سبک معماری انجام گیرد. هر یک از مصالح معرفی شده در این مقاله از سنگ‌های طبیعی اصیل گرفته تا نماهای نوینی چون جی‌اف‌آرسی، ترمووود، کرتین‌وال و لوورهای آلومینیوم و … دارای ویژگی‌ها، مزایا و کاربردهای منحصر به فردی هستند و برطرف کننده نیازهای متنوع پروژه‌های مدرن و سنتی می‌باشند. آشنایی دقیق با این مصالح و بررسی مزایا و معایب هر کدام، معماران و کارفرمایان را در مسیر انتخابی آگاهانه و درست قرار می‌دهد و زمینه ساز خلق نماهایی بسیار زیبا، بادوام و کارآمد در فضای معماری شهری خواهد بود.
سوالات متداول
آیا استفاده از نمای کامپوزیت به صرفه است؟
بله، نمای کامپوزیت به دلیل داشتن وزن کم، سهولت نصب و مقاومت بالا در برابر شرایط جوی گزینه‌ای اقتصادی و مقاوم به حساب می‌آید.
آیا استفاده از سنگ طبیعی برای نمای ساختمان گران است؟
بله، سنگ طبیعی معمولاً قیمت بالاتری دارد، اما زیبایی و استحکام بالای آن باعث شده که گزینه‌ای عالی برای پروژه‌های خاص باشد.
چه متریال های برای ساختمان‌های مدرن خوب است؟
نمای کرتین وال و نمای استرچ متال از جمله مواردی هستند که زیبایی و مدرن بودن را به ساختمان‌های تجاری و اداری می‌بخشند.
آیا نمای سرامیک خشک برای ساختمان‌های اداری مناسب است؟
بله، نمای سرامیک خشک به علت برخورداری استحکام بالا و قابلیت تعمیر آسان، برای ساختمان‌های اداری بسیار مناسب می باشد.
آیا متریال آجر در برابر شرایط جوی مقاوم است؟
بله، آجر مقاومت بالایی در برابر تغییرات جوی و حرارت دارد و از عمر طولانی‌تری نسبت به سایر مصالح نمای ساختمان برخوردار می‌باشد.
